Hạn chế rủi ro trong bối cảnh tăng giá cà phê đột ngột. Trong tình hình giá cà phê tăng đột ngột, các doanh nghiệp nên tránh “mua xa, bán xa”, trong khi đó các ngân hàng nên tăng hạn mức cho các doanh nghiệp kinh doanh xuất nhập khẩu cà phê.
Trong niên vụ cà phê từ 2023 đến 2024, đặc biệt là năm 2024, giá cà phê đã đạt mức cao nhất từ trước đến nay,” – ông Nguyễn Hải Nam, Chủ tịch Hiệp hội Cà phê – Ca Cao Việt Nam (VICOFA) chia sẻ. Ông cũng cho biết rằng trong quý 1/2024, tổng sản lượng xuất khẩu cà phê của Việt Nam đạt khoảng 600.000 tấn với kim ngạch 1,9 tỷ USD. Đây cũng là mức cao nhất từ trước đến nay và sự tăng này được ghi nhận nhờ vào tình hình giá cà phê.
Ông Nguyễn Nam Hải đã đánh giá rằng có nhiều yếu tố dẫn đến sự tăng giá của cà phê. Thứ nhất, trong niên vụ 2022-2023, lượng tồn kho của cà phê đã đạt mức thấp nhất từ trước đến nay. Đến khi bắt đầu niên vụ 2023-2024 vào tháng 10, thiếu hụt cà phê đã xuất hiện từ tháng 6 hoặc 7, khiến việc giao hàng cho các hợp đồng xuất khẩu đã được ký trước trở nên khó khăn.
Thứ hai, biến đổi khí hậu, đặc biệt là hiện tượng El Nino, đã ảnh hưởng đến năng suất và sản lượng cà phê trên toàn cầu, đặc biệt là loại cà phê robusta, cần nhiều nước.
Thứ ba, chiến tranh, cấm vận và các yếu tố địa chính trị đã làm suy giảm việc tiêu thụ cà phê trên toàn thế giới, dẫn đến sự tăng giá của cà phê.
Thứ tư, trên các sàn giao dịch cà phê, các nhà đầu tư tài chính cũng đã tập trung vào cà phê, là một trong những yếu tố khác làm tăng giá cà phê trong thời gian gần đây.
Thực tế từ các thống kê của VICOFA cho thấy, giá cà phê nội địa đã tăng nhanh chóng từ 47.000 đồng/kg vào tháng 3/2023 lên 58.000 đồng/kg vào tháng 10/2023, và hiện đã đạt mức 110.000 đồng/kg. Tốc độ tăng này gắn liền với rủi ro cao đối với các doanh nghiệp mua cà phê để xuất khẩu thông qua các đại lý và thương lái. Một số đại lý và doanh nghiệp trên các địa phương nguồn gốc không thực hiện giao hàng đúng thời hạn quy định trong hợp đồng mua bán, gây thiệt hại lớn cho người mua và làm mất uy tín của ngành cà phê Việt Nam.
Với mức giá hiện tại, mặc dù nông dân hưởng lợi, các doanh nghiệp đang gặp khó khăn do việc tăng giá cà phê có thể làm đứt gãy chuỗi cung ứng. Người nông dân không bán trực tiếp cho nhà xuất khẩu mà thường thông qua các đại lý và thương lái. Khi giá cà phê tăng cao, rủi ro đứt gãy chuỗi cung ứng tăng cao.
Ông Nguyễn Nam Hải cũng nhấn mạnh rằng, trong chuỗi cung ứng cà phê của Việt Nam, việc đứt gãy thường xuyên xảy ra ở khâu thương lái. Do đó, ông đã cảnh báo các doanh nghiệp, đặc biệt là các đại lý và thương lái, về việc đảm bảo uy tín đối với nhà xuất khẩu cà phê Việt Nam. Ông lưu ý rằng nhà xuất khẩu nên hạn chế việc mua xa và đặc biệt là bán xa để tránh rủi ro mua hàng với giá cao giao cho hợp đồng với giá thấp hoặc không thể thực hiện.
Đối với các tranh chấp hợp đồng mua bán, ông khuyến khích việc thương lượng và thỏa thuận giữa người mua và người bán để chia sẻ rủi ro, giá cả, và thời gian giao hàng. Ông cũng đề xuất ngân hàng tăng hạn mức cho vay và ưu tiên lãi suất cho các doanh nghiệp kinh doanh xuất nhập khẩu cà phê.
Cuối cùng, ông Hải nhấn mạnh rằng Việt Nam cần phát triển cà phê bền vững, đặc biệt trong bối cảnh biến đổi khí hậu. Điều này đòi hỏi sự hợp tác giữa doanh nghiệp và người nông dân để xây dựng các khu vực trồng cà phê đạt chất lượng và bền vững.
Nguồn: Báo Công Thương