Các văn kiện quan trọng của Đại hội Đảng lần thứ 13 đã xác định khoa học – công nghệ và đổi mới sáng tạo là khâu đột phá chiến lược để phát triển đất nước. Đây là nền tảng cho việc kiến tạo môi trường thân thiện nhằm phát huy tối đa các giá trị từ hoạt động khởi nghiệp và tri thức khoa học của cộng đồng. Việt Nam thúc đẩy khởi nghiệp đổi mới sáng tạo như thế nào cùng Helena tìm hiểu nhé!
Tình Hình Việt Nam
Thành phố Hồ Chí Minh hiện là ngôi nhà chung của khoảng 2.000 doanh nghiệp khởi nghiệp, 65% trong số đó là lĩnh vực CNTT, tiếp theo là các doanh nghiệp nông nghiệp công nghệ cao và nhà máy chế biến thực phẩm với 21%. Thành phố sở hữu 34 trung tâm ươm tạo hỗ trợ khởi nghiệp và 19 không gian đầu tư.
Theo tính toán, số vốn đầu tư mạo hiểm vào các công ty khởi nghiệp đạt 1,1 tỷ đô la Mỹ vào năm ngoái, chiếm 60% tổng vốn và 70% các thương vụ đầu tư mạo hiểm trong cả nước. Điều này chứng tỏ TP.HCM vẫn là địa điểm hấp dẫn cho các hoạt động khởi nghiệp đổi mới sáng tạo tại Việt Nam.
Các địa phương khác trong cả nước đã nhiệt tình tiếp bước nhờ Nhà nước có chính sách phù hợp, phát động các chiến dịch khởi nghiệp trên phạm vi toàn quốc và việc Chính phủ triển khai Dự án ‘Hỗ trợ hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo quốc gia đến năm 2025’ (Đề án 844) trong Tháng 5 năm 2016.
Một loạt các tổ chức hỗ trợ khởi nghiệp đã ra đời từ đó như Trung tâm Đổi mới Sáng tạo Quốc gia Việt Nam (NIC) thuộc Bộ Khoa học và Công nghệ, Trung tâm Hỗ trợ Thanh niên Khởi nghiệp thuộc Trung ương Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh, các Trung tâm Hỗ trợ Sinh viên khởi nghiệp. tại mỗi trường đại học lớn, các trung tâm hỗ trợ khởi nghiệp địa phương ở mỗi tỉnh.
Tình hình Khởi nghiệp ở Việt Nam năm 2021
Năm 2021, Đề án 844 đã tìm cách hình thành các trung tâm đổi mới – một mô hình dịch vụ tập trung với sự hợp tác giữa Nhà nước, các viện giáo dục và các tập đoàn hàng đầu trong nước. Mạng lưới quốc gia kết nối các doanh nghiệp khởi nghiệp trên khắp cả nước cũng đã được thành lập, trong đó Trung tâm Hỗ trợ Khởi nghiệp Quốc gia là tổ chức nòng cốt và thường trực để điều phối các nguồn lực sẵn có cho sự phát triển của hệ sinh thái khởi nghiệp.
Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh, đổi mới sáng tạo phải giúp giải quyết các vấn đề cấp bách như biến đổi khí hậu, cạn kiệt tài nguyên thiên nhiên, già hóa dân số, phát triển xanh, năng lượng sạch và chuyển đổi số.
Vì vậy, trong ba giải pháp đột phá chiến lược để tăng trưởng bền vững của Việt Nam được Đại hội Đảng lần thứ 13 đề cập, thì giải pháp thứ hai là phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, có năng lực quản lý, nhất là đối với các lĩnh vực then chốt, thông qua nâng cấp toàn diện chất lượng giáo dục và đào tạo việc làm hợp lý hơn và cơ chế chỉ định nguồn nhân lực; thúc đẩy nghiên cứu khoa học và chuyển giao công nghệ một cách sáng tạo.
Tương tự, trong báo cáo của Ngân hàng Thế giới về Khoa học – Công nghệ và Đổi mới sáng tạo ở Việt Nam phát hành tháng 11/2021. Giám đốc WB Việt Nam Carolyn Turk đề nghị, để trở thành nền kinh tế có thu nhập cao vào năm 2045, đổi mới sáng tạo phải là nền tảng để tăng thu nhập và nâng cao chất lượng phát triển sự cải tiến.
Đặc biệt, Việt Nam cần tận dụng tối đa các công nghệ tiên tiến nhất, giảm chênh lệch kỹ năng giữa người lao động, định hướng lại các chính sách về khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo cho phù hợp với năng lực và nhu cầu của doanh nghiệp, tăng cơ hội cho các dự án đổi mới tiếp cận đủ tài chính.
Thứ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Bùi Thế Duy chỉ ra, do khoa học tác động đến hầu hết các ngành, lĩnh vực kinh tế – xã hội, quốc phòng nên cần phải cải thiện các chỉ số của trụ cột thể chế.
Theo đó, khả năng hoạch định, thông qua và điều chỉnh các chính sách cần được phát triển, đặc biệt là trong bối cảnh khó lường như vậy của đại dịch Covid-19. Nguồn nhân lực, cơ sở hạ tầng, đổi mới mô hình hoạt động, tăng kinh phí cho khoa học-công nghệ, hoạt động đổi mới sáng tạo cũng phải được quan tâm thực hiện tốt. Đầu tư nước ngoài cũng như các hiệp định thương mại song phương và đa phương phải được khai thác tốt hơn.
Sử thúc đẩy khởi nghiệp đổi mới sáng tạo
Theo bà Bùi Thu Thủy, Phó Chủ tịch Cục Phát triển Doanh nghiệp (Bộ Kế hoạch và Đầu tư), Bộ Khoa học và Công nghệ đang chuẩn bị chương trình hỗ trợ doanh nghiệp, hợp tác xã và hộ kinh doanh chuyển đổi số từ năm 2021-2025 tới trình Thủ tướng Chính phủ.
Vào năm 2022, chương trình đó sẽ tập trung vào ba gói chính là:
- 20-50 triệu đồng (883-2.200 USD) mỗi năm để hỗ trợ các doanh nghiệp vừa và nhỏ (SME) bắt đầu quá trình chuyển đổi kỹ thuật số của họ.
- Tối đa là 100 triệu đồng (4.400 đô la) hỗ trợ cho các doanh nghiệp đang phát triển quy mô vừa để đẩy nhanh quá trình chuyển đổi kỹ thuật số của họ
- 50 phần trăm chi phí thiết lập và duy trì tài khoản trên các sàn giao dịch toàn cầu dành cho các doanh nghiệp hoàn thành quá trình chuyển đổi kỹ thuật số của họ.
Giám đốc điều hành SIHUB thuộc Sở Khoa học và Công nghệ TP.HCM Huỳnh Kim Tước cho biết trọng tâm của SIHUB trong năm 2022 là phát triển càng nhiều công ty con trong các trường đại học càng tốt. SIHUB cũng tập trung vào việc xây dựng các chương trình tăng tốc cho SME và một kênh giải quyết các vấn đề có thể xảy ra cũng như kết nối các thị trường quá tiềm năng.