Sụt giảm sản lượng dự kiến: Giá cà phê sẽ tiếp tục tăng trong niên vụ 2023 – 2024. Niên vụ 2022-2023 được xem là năm “mất mùa được giá” của ngành cà phê khi sản lượng ước tính giảm 10 – 15% tuy nhiên, giá cà phê cao kỷ lục trong nhiều năm qua.
Năm 2023 chứng kiến sự đặc biệt trong ngành cà phê khi giá cà phê tăng liên tục cả trong nước và xuất khẩu. Đáng chú ý là có giai đoạn giá cà phê trong nước đạt mức cao nhất, lên đến 70.000 đồng/kg, là mức giá đỉnh cao nhất trong nhiều năm.
Theo báo cáo được trình bày tại hội nghị “Tổng kết niên vụ cà phê 2022-2023 và phương hướng nhiệm vụ niên vụ 2023-2024”, ông Đỗ Xuân Hiền, Chánh Văn phòng Hiệp hội cà phê-ca cao Việt Nam (VICOFA), thông báo rằng cuối niên vụ 2022-2023 (từ tháng 10/2022 đến tháng 9/2023), lượng cà phê xuất khẩu của Việt Nam giảm 4,5%, đạt 1,66 triệu tấn (tương đương hơn 27,7 triệu bao, 60kg/bao). Tuy nhiên, do giá cà phê tăng cao, kim ngạch thu về vẫn tăng 3,4%, lên mức 4,08 tỷ USD – mức kim ngạch cao nhất từ trước đến nay.
Phân loại theo từng loại cà phê xuất khẩu, cà phê Robusta chiếm tỉ lệ cao nhất với 1,49 triệu tấn, đạt kim ngạch 3,25 tỷ USD. Trong khi đó, cà phê nhân Arabica chỉ xuất khẩu 41.500 tấn, đạt kim ngạch 169 triệu USD, và cà phê nhân đã khử caffeine đạt 36.000 tấn, kim ngạch 136 triệu USD. Cà phê rang xay và hòa tan xuất khẩu khoảng 90.000 tấn (chưa quy đổi ra cà phê nhân), với kim ngạch khoảng 510 triệu USD, chiếm khoảng 5,4% về khối lượng và 12,5% về kim ngạch tổng cộng các loại cà phê xuất khẩu trong niên vụ cà phê 2022-2023.
So với niên vụ trước, xuất khẩu cà phê Robusta trong niên vụ hiện tăng khoảng 0,7% về khối lượng và 10,8% về kim ngạch. Ngược lại, cà phê Arabica đang gặp giảm mạnh, giảm khoảng 30,7% về khối lượng và 34,9% về kim ngạch.
Mặc dù giá cà phê trong năm 2023 đang tăng, nhưng nhiều diện tích trồng cà phê đã chuyển đổi sang trồng sầu riêng và cây ăn trái. Nguyên nhân chủ yếu là do giá cà phê đã giảm quá thấp trong những năm trước, khiến nông dân không có động lực đầu tư nhiều vào cây cà phê (ngoại trừ một số công ty cà phê và hợp tác xã). Đồng thời, biến đổi khí hậu và hiện tượng El Nino gây khô hạn đang ảnh hưởng mạnh đến cà phê Robusta trên toàn quốc.
Sản lượng cà phê sụt giảm dẫn đến việc giảm mạnh lượng cà phê xuất khẩu từ tháng 8/2023 đến nay. Trong tháng 10/2023, tháng đầu tiên của niên vụ mới, lượng xuất khẩu cả nước chỉ đạt 54%, với tổng xuất khẩu 10 tháng đầu năm 2023 giảm gần 11% về lượng và 1,2% về kim ngạch, đạt gần 1,3 triệu tấn và gần 3,3 tỷ USD.
Hiệp hội cà phê-ca cao Việt Nam (VICOFA) dự báo rằng niên vụ cà phê 2023-2024 sẽ có mùa thu hoạch muộn hơn so với niên vụ trước. Một số địa phương như Gia Lai, Kon Tum, Sơn La dự kiến thu hoạch cà phê sớm hơn vào cuối tháng 10 và đầu tháng 11, trong khi thu hoạch rộ cuối tháng 12 và tháng 12/2023.
Về sản lượng, VICOFA dự báo rằng niên vụ cà phê 2023-2024 sẽ gặp giảm 10%, do ảnh hưởng của biến đổi khí hậu, diện tích trồng xen tăng, và nông dân chuyển sang các loại cây trồng có hiệu quả kinh tế cao như sầu riêng và cây ăn trái. Ngoài ra, giá cà phê đang giảm dần, gây ảnh hưởng lớn đến chất lượng cà phê đầu mùa thu.
Chuyên gia thị trường cà phê, ông Nguyễn Quang Bình, dự đoán rằng giá cà phê trong niên vụ 2023-2024 sẽ tiếp tục duy trì ở mức cao. Đến tháng 6/2024, nếu các nền kinh tế lớn tiếp tục giảm lãi suất, xuất khẩu cà phê sẽ tiếp tục tăng, đặc biệt là khi các nhà rang xay trên thế giới mua tồn kho và nhu cầu càng tăng. Do đó, giá cà phê khó có cơ hội giảm, đặc biệt là giá cà phê Arabica. Hiện tại, giá cà phê Arabica đã tăng từ 140 cent/pound (70.000 VND/kg) lên 175 cent/pound (92.000 VND/kg), và dự kiến sẽ tiếp tục tăng. Áp lực đầu mùa của cà phê Robusta từ Việt Nam có thể gây giảm giá, nhưng dự kiến đến cuối năm, giá cà phê Arabica sẽ ổn định cho đến tháng 6 năm sau, trừ khi chính sách tiền tệ của EU và Mỹ có thay đổi.
Nguồn: Báo Công Thương
